Autor: Iwona

Domowa chałka drożdżowa z kruszonką

Chałka to miękkie, puszyste i delikatnie słodkie pieczywo drożdżowe, które smakuje najlepiej świeżo po upieczeniu – jeszcze lekko ciepłe, z masłem i konfiturą albo samodzielnie, do kawy czy mleka. Przygotowanie nie jest trudne, wymaga tylko trochę cierpliwości przy wyrastaniu ciasta. Obowiązkowo musi być kruszonka, która dodaje uroku i chrupiącej słodyczy.

Składniki

  • 500 g mąki pszennej (najlepiej typ 450–550)
  • 25 g świeżych drożdży lub 7 g suszonych
  • 250 ml ciepłego mleka
  • 70 g cukru
  • 70 g masła (roztopionego, ostudzonego)
  • 1 jajko
  • szczypta soli

Kruszonka:

  • 50 g mąki pszennej
  • 30 g masła
  • 30 g cukru pudru

Dodatkowo:

  • 1 żółtko + 1 łyżka mleka (do posmarowania)

Wykonanie

Jeśli używasz świeżych drożdży: rozkrusz je do miseczki, dodaj 1 łyżeczkę cukru, 2 łyżki mąki i kilka łyżek ciepłego mleka. Wymieszaj i odstaw na 10–15 minut, aż zaczyn zacznie pracować (pojawią się bąbelki).
Przy drożdżach suszonych ten krok możesz pominąć – dodaj je od razu do mąki.

Do dużej miski wsyp mąkę, cukier i sól. Dodaj zaczyn (lub drożdże suszone), ciepłe mleko, jajko oraz roztopione masło. Wyrabiaj ciasto ręką lub mikserem z hakiem do ciasta przez ok. 8–10 minut, aż będzie gładkie, sprężyste i lekko odchodziło od dłoni.

Przykryj miskę ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na ok. 1–1,5 godziny, aż ciasto podwoi swoją objętość.

Wyrośnięte ciasto przełóż na stolnicę. Podziel na 3 równe kawałki i uformuj wałki. Z nich zapleć klasyczny warkocz. Ułóż chałkę na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.

Przykryj i odstaw jeszcze na ok. 30 minut, aby chałka ponownie ładnie urosła.

Masło rozetrzyj z mąką i cukrem w palcach, aż powstaną grudki – to właśnie kruszonka.

Chałkę posmaruj żółtkiem roztrzepanym z mlekiem, a następnie obficie posyp kruszonką.

Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C (góra-dół) i piecz przez ok. 30–35 minut, aż chałka będzie pięknie złocista.

Po upieczeniu odstaw chałkę na kratkę, żeby lekko przestygła. Najlepsza jest jeszcze ciepła, puszysta i pachnąca wanilią oraz masłem.

* Jeśli chcesz, do ciasta możesz dodać garść rodzynek albo płatki migdałowe na wierzch razem z kruszonką.

Nadziewane muszle makaronowe

To jedno z tych dań, które wyglądają bardzo efektownie, a wcale nie są trudne do zrobienia. Duże muszle makaronowe (tzw. conchiglioni) świetnie sprawdzają się do nadziewania – w tym przepisie farszem jest soczyste mięso mielone duszone w aromatycznym sosie pomidorowym. Całość przykrywa delikatny beszamel oraz spora ilość mozzarelli, która w piekarniku pięknie się rozpuszcza i lekko przyrumienia.

Składniki

  • 250 g dużych muszli makaronowych (conchiglioni)
  • 500 g mięsa mielonego (wieprzowego, wołowego lub mieszanki)
  • 1 cebula
  • 2 ząbki czosnku
  • 400 g passaty pomidorowej
  • 2 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 1 łyżeczka suszonego oregano
  • 1 łyżeczka suszonej bazylii
  • 1/2 łyżeczki cukru (opcjonalnie)
  • sól i pieprz do smaku
  • 2 łyżki oliwy

Beszamel:

  • 2 łyżki masła
  • 2 łyżki mąki pszennej
  • 400 ml mleka
  • szczypta gałki muszkatołowej
  • sól i pieprz

Do zapiekania:

  • 200 g sera mozzarella (starta lub pokrojona w plasterki)

Wykonanie

Makaron ugotuj w dużej ilości osolonej wody. Ważne, aby gotować je krócej niż podaje producent (ok. 2–3 minuty mniej), ponieważ będą jeszcze zapiekane w piekarniku i tam dojdą do miękkości. Po ugotowaniu odcedź muszle i rozłóż na talerzu lub desce, aby się nie sklejały.

Na dużej patelni rozgrzej oliwę. Wrzuć drobno pokrojoną cebulę i podsmaż, aż się zeszkli. Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek, a po chwili mięso mielone. Smaż, mieszając, aż mięso się zarumieni i odparuje nadmiar płynu.


Dodaj koncentrat pomidorowy i wymieszaj. Wlej passatę, przypraw oregano, bazylią, solą, pieprzem i – jeśli sos wydaje się zbyt kwaśny – odrobiną cukru. Duś na małym ogniu około 15 minut, aż sos zgęstnieje.

Przygotuj beszamel – rondelku roztop masło, dodaj mąkę i energicznie wymieszaj trzepaczką. Podsmażaj chwilę, aż mąka lekko się zrumieni. Następnie stopniowo wlewaj mleko, cały czas mieszając, aby nie powstały grudki. Gotuj kilka minut, aż sos zgęstnieje i będzie miał gładką konsystencję. Dopraw solą, pieprzem i gałką muszkatołową.

Każdą muszlę napełnij farszem mięsnym – najlepiej łyżeczką, tak aby sosu było sporo.

Na dnie naczynia rozsmaruj cienką warstwę beszamelu. Ułóż nadziane muszle jedna obok drugiej. Następnie polej je resztą beszamelu i posyp startą mozzarellą.

Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C (góra-dół) i piecz przez około 25 minut, aż ser się rozpuści i lekko przyrumieni.

Podawaj od razu, najlepiej posypane świeżą bazylią. Danie świetnie smakuje z sałatką z rukoli lub chrupiącą bagietką.

To danie jest sycące, pachnące i bardzo efektowne – świetnie nadaje się zarówno na codzienny obiad, jak i na spotkania w większym gronie.

Knedle twarogowo-ziemniaczane ze śliwkami 

Knedle twarogowo-ziemniaczane ze śliwkami to jedno z tych dań, które od razu przywołują wspomnienia domowej kuchni. Delikatne ciasto z ugotowanych ziemniaków i twarogu otula soczystą, lekko kwaskowatą śliwkę, a całość po ugotowaniu obtacza się w złocistej bułce tartej podsmażonej na maśle. To klasyk późnego lata i jesieni, kiedy śliwki są najsmaczniejsze, ale równie dobrze sprawdzi się też z owocami mrożonymi. Podane na ciepło, z odrobiną cukru pudru lub cynamonu, stanowią idealny deser, ale mogą być też słodkim obiadem, który syci i rozpieszcza.

Składniki

  • 500 g ugotowanych ziemniaków (najlepiej z dnia poprzedniego)
  • 250 g półtłustego twarogu
  • 1 jajko
  • ok. 200 g mąki pszennej (czasem trzeba trochę więcej, zależy od ziemniaków)
  • szczypta soli
  • 12 śliwek
  • cukier do nadziewania śliwek (po pół łyżeczki do każdej)
  • cynamon

Do podania:

  • masło
  • bułka tarta

Wykonanie

Ugotowane ziemniaki przeciśnij przez praskę lub dokładnie ugnieć. Dodaj twaróg, jajko, sól i mąkę. Zagnieć miękkie, lekko klejące się ciasto (nie wyrabiaj długo, tylko do połączenia składników).

Śliwki umyj, natnij do połowył i usuń pestki. Do środka każdej wsyp odrobinę cukru wymieszanego z cynamonem.

Z ciasta odrywaj równe kawałki, spłaszcz je w dłoni, nałóż śliwkę i dokładnie zlep, formując kulkę.

W dużym garnku zagotuj osoloną wodę. Knedle wrzucaj partiami na wrzątek, delikatnie zamieszaj, by nie przykleiły się do dna. Gotuj 5 minut od momentu wypłynięcia na powierzchnię.

Na patelni rozpuść masło, wsyp bułkę tartą i podsmaż na złoto. Gorące knedle obtocz w bułce i podawaj od razu.

Pudding chia

Pudding chia to lekki i zdrowy deser, który świetnie sprawdzi się także jako pożywne śniadanie. Jest wyjątkowo prosty do przygotowania – wystarczy wymieszać nasiona z mlekiem i odstawić je do lodówki, a reszta dzieje się sama. Po kilku godzinach chia chłoną płyn i zamieniają się w delikatny, kremowy pudding. To doskonała baza, którą można wzbogacić owocami, granolą, orzechami czy wiórkami kokosowymi. Dzięki temu za każdym razem może smakować inaczej – raz jak tropikalny deser z mango, innym razem jak klasyczny pudding waniliowy z jagodami. To szybki sposób na zdrową przyjemność bez wyrzutów sumienia.

Składniki

  • 5 łyżek nasion chia
  • 250 ml mleka krowiego lub roślinnego
  • 1–2 łyżeczki miodu, syropu klonowego albo innego słodzidła (opcjonalnie)
  • kilka kropli ekstraktu waniliowego

Wykonanie

Do słoiczka wlej mleko, dodaj nasiona chia, słodzidło i wanilię.

Dokładnie wymieszaj (to ważne, żeby nasiona się nie posklejały).

Przykryj i wstaw do lodówki na kilka godzin (najlepiej na całą noc).

Podawaj z ulubionymi dodatkami.

Ja podałam ze skyrem naturalnym, jeżynami i tartą gorzką czekoladą.

Bułeczki śniadaniowe

Te szybkie bułeczki śniadaniowe to idealne rozwiązanie, gdy masz ochotę na domowe pieczywo, ale nie chcesz spędzać w kuchni kilku godzin. Dzięki dodatkowi świeżych drożdży ciasto rośnie błyskawicznie, a bułki są mięciutkie w środku i lekko chrupiące z wierzchu. Nie wymagają długiego wyrabiania ani wielokrotnego wyrastania – od pierwszego wymieszania składników do wyjęcia gorących bułeczek z piekarnika mija zaledwie około godziny. To świetny pomysł na poranne, ciepłe pieczywo podane prosto na stół, które smakuje doskonale zarówno z masłem i konfiturą, jak i z wytrawnymi dodatkami.

Składniki

  • 500 g mąki pszennej (najlepiej typ 550, może być uniwersalna 450)
  • 25 g świeżych drożdży 
  • 1 łyżeczka cukru
  • 1,5 łyżeczki soli
  • 250 ml ciepłej wody lub mleka (nie gorącego!)
  • 3 łyżki oleju lub roztopionego masła

Wykonanie

Do miski wlej ciepłą wodę/mleko, dodaj drożdże, cukier i 2 łyżki mąki. Wymieszaj i odstaw na 5 min. 

Dodaj resztę mąki, sól i olej. Wyrób ciasto około 5 min. Ma być miękkie i lekko elastyczne – nie trzeba długo męczyć.

Podziel na 6 równych kawałków, uformuj bułeczki, ułóż na blasze wyłożonej papierem.

Przykryj ściereczką i postaw w ciepłym miejscu (np. piekarnik nagrzany do 40°C i wyłączony). Wystarczy 20–25 minut, bułki powinny trochę urosnąć.

Po wyrośnięciu natnij wierzch, posmaruj białkiem jaja i posyp, np. czarnuszką.

Wstaw do piekarnika nagrzanego do 200°C (góra-dół) i piecz ok. 15–18 minut, aż będą złote.

Śliwki pod kruszonką

Śliwki pod kruszonką to prosty, a jednocześnie wyjątkowo aromatyczny deser, który doskonale łączy soczystą słodycz owoców z chrupiącą, złocistą posypką. Podczas pieczenia śliwki miękną i puszczają sok, który przenika kruszonkę, tworząc smakowitą harmonię. To idealna propozycja na chłodniejsze dni, kiedy mamy ochotę na coś domowego i rozgrzewającego. Najlepiej smakuje na ciepło – serwowane z lodami waniliowymi lub bitą śmietaną potrafi zamienić zwykłe popołudnie w małą ucztę. Deser jest szybki w przygotowaniu, a efekt zawsze robi wrażenie.

Składniki

  • 600–800 g śliwek (najlepiej węgierek)
  • 2–3 łyżki cukru (biały lub trzcinowy, w zależności od słodkości śliwek)
  • 1 łyżeczka cynamonu (opcjonalnie)

Na kruszonkę:

  • 150 g mąki pszennej
  • 100 g masła (schłodzonego)
  • 80 g cukru
  • Cukier waniliowy

Wykonanie

Śliwki umyj, przekrój na pół i usuń pestki.

Przełóż śliwki do formy do zapiekania (ok. 20×20 cm lub podobnej), posyp cukrem i cynamonem, lekko wymieszaj.

W misce wymieszaj mąkę, cukier i cukier waniliowy. Dodaj pokrojone w kostkę schłodzone masło i rozcieraj palcami, aż powstaną grudkowate okruszki.

Wysyp kruszonkę równomiernie na śliwki.

Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180°C (góra–dół) i piecz przez około 30–35 minut, aż kruszonka będzie złocista, a śliwki puszczą sok.

Najlepiej smakuje na ciepło, np. z gałką lodów waniliowych albo kleksem bitej śmietany.

Sałatka z pomidorów

Ta sałatka to kwintesencja prostoty i świeżości. Soczyste pomidory lima świetnie komponują się z wyrazistą czerwoną cebulą i aromatycznym czosnkiem. Całość podkręca klasyczny włoski akcent – oregano – który nadaje potrawie śródziemnomorskiego charakteru.

Składniki

  • 6 pomidorów lima
  • 1 czerwona cebula
  • 2 ząbki czosnku
  • 1 łyżeczka oregano
  • 3 łyżki oliwy z oliwek
  • 1 łyżeczka octu jabłkowego
  • 1/4 łyżeczki soli i pieprzu
  • Natka pietruszki

Wykonanie

Pomidory umyj i pokrój w ósemki.

Cebule obierz i pokrój w drobne piórka.

Pomidory ułóż na talerzu lub półmisku posyp pokrojoną cebulą.

Do miseczki przełóż przeciśnięty przez praskę czosnek, oregano, oliwę, ocet, sól i pieprz. Dokładnie wymieszaj. Polej cebule i pomidory.

Natkę pietruszki drobno posiekaj, posyp wierzch sałatki. Sałatkę podawaj zaraz po przygotowaniu.

Pomidorowa sałatka

Ta prosta i szybka sałatka to idealny pomysł na lekką przekąskę lub dodatek do obiadu. Soczyste pomidory w połączeniu z delikatną słodyczą czerwonej cebuli i świeżym koperkiem tworzą wyjątkowo aromatyczną bazę. Całość dopełnia żółty ser, który dodaje sytości i kremowej konsystencji.

Składniki

  • 3 pomidory
  • 60 g żółte sera
  • 1 czerwona cebula
  • 1 pęczek koperku

Składniki na sos

  • 2 łyżeczki musztardy francuskiej
  • 2 łyżki oliwy z oliwek
  • Sól, pieprz do smaku

Wykonanie

Pomidory pokrój w plastry, ułóż na talerzu, cebulę pokrój w pół plasterki i posyp pomidory.

Żółty ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach.

Koperek posiekaj.

Składniki na sos połącz ze sobą, polej pomidory i cebulę. Wiech posyp startym serem i koperkiem. Udekoruj bazylią

Ciasto cytrynowe z cukinią

To ciasto to idealne połączenie słodyczy i orzeźwiającej nuty cytryny. Dodatek startej cukinii sprawia, że wypiek staje się niezwykle wilgotny i delikatny, a przy tym długo zachowuje świeżość. Co ważne – warzywo jest w cieście zupełnie niewyczuwalne, dzięki czemu zaskoczysz nim nawet tych, którzy twierdzą, że „nie lubią cukinii”.

Składniki

  • 1 młoda cukinia
  • Szczypta soli
  • 4 jajka
  • 1 szklanka cukru
  • 3 szklanki mąki
  • 2 łyżeczki proszku do pieczenia
  • 3/4 szklanki oleju
  • 3/4 szklanki kefiru
  • Sok z cytryny
  • Otarta skórka z cytryny
  • Cukier puder do posypania

Wykonanie

Młodą cukinie umyj, nie musisz jej obierać. Zetrzyj na tarce o grubych oczkach, posyp solą i odstaw.

Jajka ubij na puszystą masę z cukrem, dodaj olej, kefir, następnie przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia. Wymieszaj.

Na koniec dodaj sok i skórkę z cytryny oraz odciśniętą cukinie. Wszystko dokładnie wymieszaj.

Blachę wyłóż papierem do pieczenia i przelej ciasto. Piecz ok 45 minut lub do suchego patyczka w temperaturze 180 st.

Po upieczeniu i wystudzeniu posyp cukrem pudrem.

Sernik baskijski

To deser idealny dla tych, którzy cenią sobie naturalność i lubią, gdy niedoskonałości stają się atutem. Właśnie w tej „przypalonej” powierzchni kryje się cały jego urok – rustykalny, odrobinę nieokiełznany, a jednocześnie elegancki.

Składniki

  • 1 kg serka śmietankowego (np. typu Philadelphia, President, Piątnica – ważne, by był gładki)
  • 400 g cukru
  • 6 dużych jajek
  • 500 ml śmietanki 30%
  • 40 g mąki pszennej (ok. 3 łyżki, można też zastąpić skrobią kukurydzianą)
  • szczypta soli
  • 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii (opcjonalnie)

Wykonanie

Rozgrzej piekarnik do 220°C (góra-dół, bez termoobiegu).

Tortownicę (24–26 cm) wyłóż papierem do pieczenia – powinien wystawać wysoko ponad brzegi, bo ciasto mocno rośnie.

W dużej misce zmiksuj serek z cukrem na gładką masę.

Dodawaj po jednym jajku, miksując na małych obrotach.

Wlej śmietankę, wsyp mąkę, sól i wanilię. Delikatnie wymieszaj – masa powinna być jednolita, ale nie napowietrzona.

Przelej do tortownicy.

Piecz 50–60 minut – sernik ma się mocno przyrumienić, nawet wyglądać na „przypalony” na wierzchu. Środek powinien być jeszcze lekko galaretowaty przy potrząsaniu.

Wyjmij, ostudź w formie. Najlepiej schłodzić kilka godzin w lodówce – wtedy masa pięknie się zetnie i będzie kremowa.